بهره گیری از فضای اقامتی روزانه برای ارتقاء سطح کیفی زندگی سالمندان

با توجه به پیشرفت های پزشکی، کاهش مرگ و میر و همچنین کاهش آمار زاد و ولد در جوامع، بالا رفتن جمعیت سالمندان حقیقتی نزدیک می باشد. لذا می بایست برای مواجهه با رشد جمعیت در این قشر، آمادگی و برنامه ریزی دقیقی در جوانب مختلف منظور شود. فضای معماری و شهرسازی یکی از مهمترین عناصر در ارتباط با زندگی سالمند می باشد. حضور سالمند در خانه و جامعه مستلزم جوابگویی اولیه به نیازهای وی می باشد. این پاسخگویی می بایست شامل در نظر گرفتن محدودیت های جسمی و شرایط روحی این عزیزان باشد. برای حداکثر بهره مندی سالمند از خدمات و جامعه، باید زندگی سالمندان و روحیات آنان به دقت تجزیه و تحلیل گردد. شرایط جسمی و روحی سالمند، نیازها و ویژگی های این دوران از جمله فاکتورهایی می باشد که رسیدن به این منظور را میسر می سازد. توجه به نیازهای انسان در هر دوره سلامت فرد، در نتیجه اجتماع را موجب می شود. یکی از اقشار محتاج حمایت در جامعه سالمندان می باشند. در معماری نه تنها باید اصول و استانداردهای خاص برای این قشر تبیین، تثبیت و رعایت شود، بلکه می بایست الگوی فضایی مختص به این افراد را تعریف نمود. خانه سالمندان اولین و ساده ترین راهی است که می توان در نظر گرفت. اما به دلیل فاصلۀ ویژگی های اولیه این فضا از الگوی زندگی عادی سالمند و همچنین قبول این حقیقت که باعث افزایش افسردگی های خاص این دوران می باشد، دهکده سالمندی الگوی دیگری است که برای زندگی سالمندان در غرب ارائه و اجرا گردیده است. در این الگو، مسکن هایی برای سالمندان طراحی شده است که سالمندان می توانند به تنهایی یا همراه با خانواده شان در آن زندگی کنند. خدمات اولیه و مورد نیاز سالمند در مجاورت و همسایگی مسکن سالمندان موجود می باشد. اما با توجه به ویژگی ها و روحیات این قشر، تعریف الگویی که سالمند را در کنار حفظ زندگی عادی، در خانه امیدها و خاطراتش، در نیازهای روحی و جسمی ایشان مرتفع سازد، ضروری می باشد. لذا نیاز به الگویی که فضای جدیدی منطبق بر شرایط روحی و جسمی سالمند را تعریف کند و  بتواند جایگزین شیوه های قبلی در جهت ارتقاء روحیه سالمند شود ضروری می باشد. برای پاسخگویی به این نیاز راه حل های گوناگونی در جهان غرب پیشنهاد گردیده، که در ایران مورد استفاده قرار نگردیده است و به جای آن اقامتگاه های روزانه را می توان تعریف کرد که این فضا به عنوان فراغتگاه روزانه سالمندان استفاده شود و نه تنها شامل پاسخگویی به نیازهای این افراد باشد، بلکه در ایجاد حس مفید بودن، افزایش امید به زندگی و ارتقاء روحیه سالمند اثرگذار خواهد بود. سالمند در استفاده از این مکان از اختیار برخوردار است و نیازهایی همچون فضاهای مناسب برای ورزش و تفریح سالمند، هم صحبتی با هم سن و سالان، حفظ عزت نفس ایشان و ایجاد شرایطی برای خود استقلالی در حین گذراندن اوقات فراغت، آموزش هنرها و تکنیک های مورد نیاز در زندگی سالمندی، مشاوره و ... را دارا می باشد.